عمارت نشینان امارات از ظروف قلم زنی برای خوردن غذا استفاده می کنند

قلمزنی هنر حکاکی نقوش عالی بر روی فلزات مختلف از جمله مس، برنج، نقره و طلا است. اصفهان مرکز اصلی قلم زنی است.

آثار هنری این دوره که توسط هنرمندان ساخته شده است، نشانی با شکوه و غیرقابل انکار متال کاری قبلی ایران و به ویژه اصفهان است.

اکتشافات تاریخی ظروف قلم زنی مربوط به دوران باستان مانند سلسله های ساسانی، سلجوقیان و صفویان نشان دهنده چند دوره برجسته فلزکاری است.

از سرگیری این هنر مرهون تلاش مجدانه مرحوم استاد محمد عریضی و مرحوم استاد محمد تقی زوفان در هشتاد سال گذشته است که باعث خلق دهها قلم زنی برجسته و ممتاز روی فلز از یک سو و تربیت نسل جدید شده است.

تولید جام های طلایی و نقره مانند و موادی از برخی فلزات به ویژه نقره نیکل و مس. در این میان حکاکی با طرح‌ها و روش‌های مختلف به میزان تولید قلم‌زنی منجر شده است که روش‌های فعلی آن عبارتند از:

1. کار برجسته: در این کار، کار در دو طرف فلز انجام می شود و قسمت برجسته بر روی ورق فلزی از ارزش بالایی برخوردار است.

2. نیمه کار برجسته یا امدادی: در این روش پس زمینه توسط ابزار فولادی حکاکی چکش می شود و در نتیجه پلان روی فلز تا حدی برجسته به نظر می رسد.

3. تصویر ویژه: در این روش فقط خطوط دور طرح حک می شود و پس زمینه ریز و چند طرحی بدون هیچ قسمت برجسته ای ایجاد می شود.

4. حکاکی از طریق حذف فلز: در این روش قسمتی از فلز توسط ابزار دزدی و فشار دادن فلز جدا می شود. در موارد خاص اگر مس با قلع پوشانده شده باشد در کنار رنگ نقره ای قلع، درخشندگی و براقیت مسی قرمز قابل مشاهده است.

این روش قدیمی‌ترین روش در میان تمام روش‌های حکاکی است که در دوره مشابهی به نام کنده‌کاری بدون چکش انجام می‌شود.

5. مشبک سازی: با برداشتن چند قسمت کامل فلز، شکل توری ایجاد می شود که با ابزارهای برش و چکش کاری مانند مشبک سازی با اره هک انجام می شود.

6. کوفته گری یا بلوک طلا: این یک الگوی حکاکی عالی است که در امتداد آن خطوط محیطی پلان حک شده و فلزات نرم جدید را در نخلستان های آنها قرار می دهد. این روش بیشتر بر روی فولاد انجام می شود.